Paznokieć wkręcający się (unguis convolutus) to stan kiedy boczne kanty paznokcia wkręcają się, ściskają łożysko i prowadza do zmniejszenia jego powierzchni. Jest to stan chroniczny, niekoniecznie ostry. Przyczyną są często uwarunkowania genetyczne, choroby kości i stawów, wysychanie płytki paznokciowej ,paznokcie starcze, nadmierne rogowacenie, ciasne obuwie, deformacje stóp spowodowane hallux valgus i hallux rigidus oraz niewłaściwe, zbyt głębokie wycinanie katów paznokcia.
Zmiany patologiczne w okolicy płytek paznokciowych bardzo często są przyczyną dolegliwości o charakterze estetycznym. Jednak jednostka chorobowa zwana potocznie paznokciem wrastającym, poza względami estetycznymi, daje dość duże dolegliwości bólowe. Zaburzenie to zazwyczaj dotyczy paznokci palców stopy, przede wszystkim palucha. Rzadko pojawia się na pozostałych palcach stóp czy paznokciach rąk. Problem wrastających paznokci (unguis incarnatus) dotyczy osób w każdym wieku. Często występuje u ludzi młodych, miedzy 10 a 30 rokiem życia, częściej u mężczyzn niż kobiet. Zdarzają się przypadki ,gdzie wrastanie paznokcia dotyczy ludzi w podeszłym wieku ,jak i noworodków.
Do wewnętrznych przyczyn wynikających z budowy anatomicznej zaliczyć można zaburzenia wzrostu płytki, wrażliwe i mięsiste wały paznokciowe, płaski cienki paznokieć, deformacje stóp takie jak np. palce młotkowate, płaskostopie lub nieprawidłowa motoryka chodu, nadmierna długość palucha, paluch koślawy [hallux valgus], oraz choroby paznokci takie jak: uraz mechaniczny, łuszczyca, grzybica.
Ogromne znaczenie odgrywa również wybór odpowiedniego obuwia, wąskie i ciasne buty, gumowce, trampki ,w dużej mierze przyczyniają się do powstawania zmian które w ostateczności doprowadzają do wrastania paznokcia.
Dodatkowo wpływ na powstanie tego schorzenia ma nieprawidłowe obcinanie paznokci, nieodpowiednia higiena, nadpotliwość. Ostatecznym ogniwem dopełniającym te listę są choroby układowe, takie jak miażdżyca, cukrzyca oraz nadwaga, która wpływa na biomechanikę stopy, a to doprowadza do zmiany ustawienia kątów palców, co w konsekwencji prowadzi do wbijania się płytki w wały paznokciowe.
Do przyczyn dziedzicznych wrastających paznokci zaliczyć można: długie palce stóp, szeroką lub zagiętą płytkę paznokciową, zaburzenia wzrostu paznokcia, paznokcie łyżeczkowate.
Paznokieć wrastający to ostry stan chorobowy, w którym fragment paznokcia przebił naskórek w wale paznokciowym, wniknął w tkanki miękkie, stworzył ranę i w ten sposób stał się ciałem obcym. Jest to zatem stan zapalny, któremu towarzyszą takie objawy jak: ból spoczynkowy i obciążeniowy, zaczerwienienie, lokalny wzrost temperatury, opuchlizna, wysięk chłonki i krwi, a w przypadku zainfekowania rany wysięk ropowiczy. Długo trwający stan zapalny może doprowadzić do powstania w okolicy miejsca chorego tzw. dzikiego mięsa (caro luxurians). Stan taki jest spowodowany nadmiernym granulowaniem, które ma za zadanie chłodzenie miejsca chorego oraz rozłożenie przez leukocyty zawarte w chłonce i krwi ciała obcego na elementy proste i poddanie go metabolizmowi, czyli usunięciu.
Caro luxurians jest stanem ostrym, ale może przejść do etapu chronicznego co potwierdzają podolodzy, którzy w swojej praktyce mieli do czynienia z osobami, które nosiły je od kilku miesięcy do kilku lat. Taki nie leczony stan może doprowadzić do zakażeń grzybiczych i bakteryjnych, a następnie do zanokcicy lub zapalenia i martwicy kości palucha.