Retronychia jest to stan, kiedy w wyniku wrastania płytki paznokciowej w proksymalny fałd paznokciowy dochodzi do ostrych dolegliwości bólowych i stanów zapalnych w okolicy macierzy paznokcia. Bezpośrednią przyczyną tego schorzenia paznokcia jest przerwanie jego wzrostu podłużnego, na co wpływ może mieć np. noszenie za małego obuwia. Retronychia występuje u obu płci, chociaż statystycznie częściej obserwuje się ją u kobiet. Dotyczyć może paznokci wszystkich palców, zarówno u rąk, jak i nóg, jednak najczęściej wiąże się z paluchami stóp.
Powstawanie retronychii
Fizjologicznie płytka paznokciowa powstaje w wyniku keratynizacji komórek stale produkowanych przez macierz. Płytkę paznokcia z naskórkiem łączy łożysko, odpowiedzialne również za przewodzenie substancji odżywczych i prawidłowy wzrost paznokcia. W przypadku zatrzymania fizjologicznego procesu podłużnego wzrostu, stara płytka paznokciowa zostaje oddzielona od macierzy, a czasami nawet od łożyska. Utrata tego połączenia doprowadza do dolegliwości w obrębie macierzy. Produkcja nowych komórek w macierzy ma charakter ciągły, co oznacza, że nowy paznokieć stale rośnie, ale nie może „wypchnąć” starej płytki. Może dochodzić do nawarstwiania się keratyny i powstawania wyraźnego zgrubienia paznokcia.
Przyczyny retronychii
Do zablokowania wzrostu płytki paznokcia może doprowadzić kilka czynników, szczególnie urazy lub długotrwały, silny ucisk. Wśród przyczyn retronychii wymienia się np.:
- ucisk (ciasne obuwie);
- urazy (silne uderzenie);
- przeciążenia palucha;
- sporty wyczynowe (częste mikrourazy – balet);
- choroby ogólnoustrojowe (np. zapalenia stawów, choroby niedokrwienne);
- stosowanie niektórych leków;
- silny stres.
Objawy i leczenie retronychii
Dolegliwości związane ze stanami zapalnymi w obrębie wałów okołopaznokciowych bywają bardzo dokuczliwe, o ostrym charakterze. Wśród objawów klinicznych wskazujących na wystąpienie retronychii można wyróżnić:
- stan zapalny (ból, zaczerwienienie, obrzęk, wysięg ropny);
- zaburzony wzrost paznokcia – zauważalny brak zmiany w długości;
- zauważalne zgrubienie paznokcia w okolicy macierzy – nawarstwianie się keratyny;
- brak obłoczka (białego półksiężyca widocznego na płytce od strony macierzy);
- zmianę zabarwienia, zażółcenie płytki widoczne szczególnie w okolicach części proksymalnej.
Zdiagnozowanie retronychii pozwala na podjęcie leczenia. Metody zachowawcze nie przynoszą rezultatów, dlatego konieczne jest usunięcie wrastającego elementu. Odbarczenia dokonuje się w znieczuleniu miejscowym. Najczęściej nie zdejmuje się płytki przylegającej do łożyska, ponieważ zapewnia jego ochronę oraz wyznacza właściwy tor wzrostu paznokcia. Dzięki zabiegowi pacjent stosunkowo szybko odzyskuje komfort poprzez złagodzenie dolegliwości bólowych. Terapia pozabiegowa polega głównie na stosowaniu preparatów przyspieszających regenerację. W skomplikowanych przypadkach możliwe jest wykorzystanie klamry ortonyksyjnej, aby nadać płytce odpowiedni kształt.
Bez względu na rodzaj metod leczenia zastosowanych po zabiegu, konieczne są kontrole pozwalające na monitorowanie procesu kształtowania się nowej płytki paznokciowej.